Celem pracy było określenie aktualnych, przyrodniczych i antropogenicznych przyczyn zakwaszenia gleb użytkowanych rolniczo w Polsce. Zarządzanie odczynem ma istotne znaczenie w przemianach mineralnych składników pokarmowych roślin w glebach, a zwłaszcza ich mobilizacji/immobilizacjii i związanym z tym obiegiem pierwiastków w środowisku, a przez to produkcyjnością ekosystemów rolniczych. Po omówieniu przyrodniczych przyczyn zakwaszenia dokonano ilościowej oceny ładunku protonu w oparciu o dane z Roczników Głównego Urzędu Statystycznego dotyczące średniego zużycia nawozów mineralnych NPK i wapna nawozowego oraz emisji i depozycji gazowych zanieczyszczeń powietrza (SO₂, NO_x iNH₃). W oparciu o te dane obliczono wielkość ładunku protonu wyrażonego w(kmol H⁺·ha^-1). Biorąc pod uwagę fakt, że 1 mol CaO wapna nawozowego neutralizuje 2 mole protonu, obliczono zdolność neutralizacyjną dawek nawozów wapniowych stosowanych w ostatnim dwudziestoleciu. Dokonano też bilansu ładunków protonu (H⁺) pochodzenia antropogenicznego, który posłużył do oceny presji zakwaszania antropogenicznego agroekosystemów w ostatnich 20 latach. Zakwaszenie gleb użytkowanych rolniczo związane jest w ostatnich latach przede wszystkim z: drastycznym zmniejszeniem zużycia wapna nawozowego: z 182,8 w roku 1990 do 36,8 kg CaO·ha^-1 w roku 2011, zwiększonym udziałem azotu w nawożeniu NPK, gdzie stosunek N : P : K w roku 1990 wynosił 1 : 0,59 : 0,79, a w 2011 1 : 0,37 : 0,42. Pomimo znaczącego obniżenia emisji gazowych kwasotwórczych zanieczyszczeń powietrza, głównie SO₂ i NO_x oraz NH₃, czynniki te nadal potęgują presję zakwaszenia gleb.